Wełna z alpaki: co powinnaś o niej wiedzieć
Wełna z alpaki: co to za materiał, jej właściwości oraz jak ją prać i pielęgnować
Alpaki to bardzo inteligentne i urocze zwierzęta, które żyją w dużych stadach na wysokości od 3500 do 5000 metrów na wyżynach peruwiańskich Andów w południowym Peru, północnej Boliwii i północnych Chile. Alpaki są niezwykle łagodnymi zwierzętami, dobrodusznymi i absolutnie nie stanowią zagrożenia. Od czasów Inków alpaki były cenione za swoją wełnę, która po przetworzeniu staje się błyszcząca, bardzo delikatna, lekka, niezwykle ciepła i pozbawiona lanoliny - a więc hipoalergiczna - właśnie dlatego wykorzystywana jest do produkcji luksusowej odzieży i dodatków.
Czego dowiesz się w tym artykule:
Wełna z alpaki: co to za materiał?
Włókno alpaki słynie z lekkości, właściwości termicznych i wyjątkowego jedwabistego dotyku. Jest cienkie i delikatne, dlatego musi być traktowane z dużą ostrożnością. Aby nadać mu wytrzymałość, jest ono często łączone z innymi włóknami naturalnymi, takimi jak wełna owcza, bawełna czy jedwab, co pozwala na uzyskanie bardziej wytrzymałych ubrań, które są równie ciepłe, miękkie i eleganckie. Alpaka jest jedynym zwierzęciem na świecie, które produkuje wełnę w szerokiej gamie kolorów: od czystej bieli, przez całą gamę brązów i beży, aż po czerń węglową, razem aż 22 naturalnych kolorów. Tak jak wspominałyśmy nie zawiera lanoliny, dzięki czemu nie uczula i nie wywołuje reakcji alergicznych przez co jest dobrze tolerowana przy jej bezpośrednim kontakcie ze skórą. Roczna produkcja wełny per capita waha się od około 2,5 kg w przypadku samicy do ponad 4 kg w przypadku największego samca.
Huacaya oraz Suri: dwie hodowlane odmiany alpak
W górach Peru żyją dwie rasy alpak, Suri jest rzadszą odmianą (na świecie żyje około 50.000 osobników), nieco mniejsza od swoich pospolitych kuzynów i może poszczycić się szczególnie błyszczącym, długim i jedwabistym włóknem przypominającym ołówkowe loki, którego kolor rozciąga się do prawie dwudziestu odcieni (od białego, przez wszystkie odcienie brązu, po szarości i najbardziej intensywną czerń). Strzyżenie, z którego uzyskuje się cenną wełnę, odbywa się raz w roku, między listopadem a marcem. Wełna z alpaki Suri jest wykorzystywana w wysokojakościowych produktach, które podkreślają jak pięknie współpracuje ona ze światłem. Wełna z alpaki Suri jest gładsza, delikatniejsza i podobna do jedwabiu.
"Wełna z alpaki Suri jest gładsza, delikatniejsza i podobna do jedwabiu"
Huacaya jest najliczniejszą odmianą alpak, która liczy około 3 milionów okazów na świecie. Wełna z alpaki Huacaya rośnie prostopadle do skóry, jest bardziej gęsta i podobna do wełny produkowanej przez owce merynosowe. Włókno alpaki Huacaya posiada właściwości werbownika. Ta naturalna fala we włóknie alpak, sprawia, iż produkty wykonane z wełny Huacaya będą utrzymywały kształt przez bardzo długi czas. Wełna z alpaki Huacaya jest bardziej gęsta, falista i elastyczna.
"Wełna z alpaki Huacaya jest bardziej gęsta, falista i elastyczna"
Na koniec wspomnijmy również o wełnie "Cria" (małej Alpaki tzw. baby alpaca), otrzymywanej z pierwszego strzyżenia, która jest jeszcze bardziej wartościowa ze względu na jej niezwykłą delikatność. Ocena włókna pod względem jakości dokonywana jest na podstawie średnicy włókna mierzonej w mikronach. Włókna dobrej wartości mają średnicę od 18 do 25 micron.
Wełna z alpaki: jej właściwości, zalety i wady
Wełna z alpaki jest jedyna w swoim rodzaju, słynie z ciepła, lekkości, jedwabistości i właściwości hipoalergicznych. Co więcej jest:
- oddychająca
- termoregulacyjna, bardzo dobrze chroni przed chłodem oraz dostosowuje się do temperatury ciała
- higroskopijna, przepuści wilgoć dopiero, gdy wchłonie wodę powyżej 30% swojej wagi, co zwiększa jej właściwości termoizolacyjne
- hipoalergiczna, ponieważ nie zawiera lanoliny, tłuszczu typowego dla wełny owczej, który może powodować alergie skóry
- trwała, jest trzykrotnie mocniejsza od wełny owczej, pięciokrotnie cieplejsza, a pod względem miękkości i wytrzymałości prawie porównywalna z kaszmirem (ok. 18-22 mikronów)
- odzież z alpaki jest odporna na zużycie, z uwagi na dużą wytrzymałość włókna, oraz nie wytwarza ładunków elektrostatycznych
- bardziej miękka niż bawełna, niezwykle przyjemna w dotyku
- nie gryzie
- nie wchłania zapachów
- nie brudzi się, jej naturalne olejki odpychają brud i kurzi
- ma właściwości bakteriostatyczne
Tak wiele zalet wełny z alpaki wpływają na jej wysoką cenę. Ale może ona zostać lekko zredukowana w przypadku wykorzystania przędzy o mieszanym składzie, czyli połączeniu wełny z alpaki z wełną owczą, bawełną, wiskozą, akrylem czy poliamidem.
Gdzie wełna z alpaki jest wykorzystywana?
Wełna z alpaki nadaje się do wyrobu najróżniejszej odzieży zimowej: swetrów, kurtek, płaszczy, ale także poncho, spodni, spódnic, koszul, sukienek, a nawet toreb. Odzież z wełny alpaki jest odpowiednia dla wszystkich: mężczyzn, kobiet i dzieci. Co więcej wełna z alpaki wykorzystywana jest do produkcji kołder oraz kocy.
Płaszcze z alpaki: dlaczego warto i ile kosztują
Jeśli zastanawiasz się w tym sezonie nad zmianą jesienno-zimowego płaszcza, to zdecydowanie polecamy Ci zainwestować w produkt wykonany z tkanin naturalnych jak wełna, kaszmir czy właśnie alpaka. Dzięki wszystkim wcześniej wymienionym właściwościom płaszcz z wełny alpaka zapewni Ci idealną ochronę przed chłodem, będzie miękki, lekki i trwały. To z pewnością dobra inwestycja na lata, pod warunkiem że będziesz o niego właściwie dbała. Wiemy jak ważne jest, aby wybrany przez Ciebie płaszcz z alpaki właściwie leżał na Twojej sylwetce. Właśnie dlatego w naszym sklepie możesz zamówić spersonalizowany płaszcz, który dostosujemy do Twoich rozmiarów. Sprawdź naszą ofertę i cenę płaszcza w zakładce - Szycie na miarę.
Odzież z alpaki: jak ją pielęgnować
W rzeczywistości, odzież z alpaki może przetrwać dziesięciolecia, jeśli jest prawidłowo przechowywana.
Jak prać odzież z alpaki?
- Napełnij czystą miskę zimną wodą i dodaj niewielką ilość łagodnego detergentu (np. szamponu dla dzieci lub delikatnego mydła).
- Unikaj używania gorącej wody lub nawet dwóch różnych temperatur wody: spowodowałyby one szok termiczny dla włókien, które miałyby tendencję do sklejania się.
- Nie używaj wybielaczy ani płynów do płukania tkanin, ponieważ są to agresywne detergenty, które mogą uszkodzić włókno.
- Mocz odzież przez 3-5 minut, delikatnie ją wyciskając.
- Unikać skręcania, wyżymania, pocierania, gdyż może to spowodować filcowanie.
- Jeśli masz odzież farbowaną to może ona stracić niewielkie ilości koloru. Ponieważ włókno alpaki bardzo dobrze wchłania barwniki, problem ten powinien się pojawić jedynie przy pierwszym praniu.
- Wypłucz ubranie dwukrotnie w czystej, zimnej wodzie i wyciśnij nadmiar wody, obchodząc się z nim ostrożnie, aby uniknąć zagnieceń.
Jak suszyć odzież z alpaki?
- Ułóż ubranie z alpaki między dwoma ręcznikami, delikatnie je zwiń i odstaw na kilka minut.
- Ubranie nie powinno być rozwieszane, lecz pozostawione do wyschnięcia z dala od bezpośredniego światła słonecznego i źródeł ciepła. Jeśli po wysuszeniu ubranie jest pomarszczone, można je lekko spryskać parą za pomocą żelazka.
Jak przechowywać odzież z alpaki?
Największymi wrogami odzieży z alpaki są mole i inne szkodniki, które mogą ją atakować podczas przechowywania w szafie w oczekiwaniu na kolejny chłodny sezon. Co je przyciąga? Przede wszystkim zabrudzenia olejowe, dlatego przed odłożeniem naszych ubrań z alpaki na letnie miesiące należy pamiętać o ich upraniu zgodnie z instrukcjami podanymi powyżej. Aby uchronić się przed molami i innymi szkodnikami, możemy przechowywać ubrania z alpaki w skrzyniach cedrowych lub stosować hiszpańskie kulki cedrowe. Dodatkowo pamiętajmy o cyrkulacji powietrza wokół naszej odzieży, więc nie przechowuj ubrań z alpaki w plastikowych pudełkach, gdzie może gromadzić się wilgoć.
Ciekawostki o alpakach
Co to jest alpaka?
Alpaka, Vicugna pacos, jest ssakiem przeżuwającym, podobnym do wikunii, z którą jest blisko spokrewniona. Pochodzi z Ameryki Południowej i jest spokrewniony z lamą (do której jest bardzo podobny), wielbłądem, dromaderem i guanako, które należą do rodziny wielbłądowatych. Termin Alpaka jest również używany w odniesieniu do wełny, która jest pozyskiwana z runa tego zwierzęcia. Jest to szczególnie cenne włókno naturalne, o jakości wyższej niż słynna wełna merynosów (wełna owcza), a przez niektórych uważana nawet za lepszą niż kaszmir (wełna kozia).
Czy alpaki są większe czy mniejsze od lam?
Mimo że należą razem z lamami, guanako i wikunami do rodziny wielbłądowatych Ameryki Południowej, alpaki są mniejsze od lam, a ich włókno (wełna) jest wyjątkowo cenne. Właśnie dlatego alpaki zawsze były hodowane dla wełny, a nie jako zwierzęta robocze, jak to się dzieje w przypadku lam.
Czy alpaki plują?
Alpaki, w przeciwieństwie do lam, plują bardzo rzadko i tylko wtedy, gdy poddane są ekstremalnej presji.
Alpaki mogą być kupowane jako zwierzęta domowe?
Alpaki można nabyć zarówno w celu stworzenia hodowli, jak i po prostu jako zwierzęta domowe; doskonale nadają się również do terapii z dziećmi. Niezależnie od intencji, radzi się nigdy nie decydować się na zakup pojedynczej alpaki, ponieważ jako zwierzę przyzwyczajone do życia w stadzie, będzie cierpieć z powodu samotności.
Jak nazywają się małe alpaki?
Małe alpaki nazywane są cria. Okres ciąży wynosi około 11 miesięcy, dlatego na świat może przyjść najwyżej jedna alpaka rocznie. Narodziny bliźniacze są niezwykle rzadkie i bardzo skomplikowane, zarówno dla samicy, jak i dla młodych. Po około 10/15 dniach od porodu, samica jest gotowa do nowego krycia. Alpaki w rzeczywistości, w przeciwieństwie do innych zwierząt, nie mają tzw. okresu rui, ponieważ są indukowanymi owulatorami.
Ile żyje alpaka?
Średnia długość życia alpaki wynosi około 20 lat.
Jakie są różne nazwy związane z alpaką?
Cria tak nazywana jest alpaka od urodzenia do odstawienia od mleka matki. Młoda alpaka, w wieku od 6 do 12 miesięcy, nazywana jest Tui w wieku od 6 do 12 miesięcy.
Alpaki są niebezpieczne?
Nie. Alpaki są zwierzętami nieagresywnymi i mają tendencję do uciekania, jeśli czują się zagrożone. Mają tendencję do decydowania o dominacji w stadzie, ale są uległe w stosunku do ludzi. Ich zęby nie są ostre i nie gryzą. Nie są one wyposażone w kopyta, lecz w opuszki. Wszystkie te cechy sprawiają, że nie są one niebezpieczne zarówno dla dorosłych jak i dla dzieci.
Jak wygląda alpaka?
Alpaka z wyglądu bardzo przypomina owcę, choć w porównaniu z nią jest większych rozmiarów i ma bardzo długą szyję. Według danych przedstawionych na stronie Wikipedia Alpaka nie przekracza 90 cm wysokości w kłębie i 75 kg wagi.
Lama vs alpaka: co je różni?
- Uszy: alpaki mają krótkie uszy w kształcie włóczni podobne do owcy, podczas gdy lamy mają znacznie dłuższe uszy w kształcie banana.
- Wysokość: lama jest wyższa od Alpaki i osiąga około 1,5 metra wysokości, do tego jest smukła. Wielkość: Alpaki zazwyczaj ważą około 75 kg, podczas gdy lamy mogą osiągać wagę nawet 180 kg. W ramionach przeciętna alpaka ma od 34 do 36 centymetrów, podczas gdy lama mierzy od 42 do 46 centymetrów.
- Pyszczek: lamy mają podłużny pysk, natomiast pyszczek alpaki jest zaokrąglony Wełna: wełna alpaki jest bardziej miękka, lekka i jednowarstwowa, natomiast runo lamy jest dwuwarstwowe
- Przeznaczenie: przez ponad 5000 lat alpaki były hodowane na włókna (a w Peru również na mięso), podczas gdy lamy były hodowane przez tyle samo czasu jako zwierzęta juczne i mięsne
- Sierść: alpaka produkuje znacznie delikatniejsze włókno niż lama. Alpaka produkuje również więcej runa niż jej większa kuzynka i w znacznie większej różnorodności kolorów. Lamy również zazwyczaj nie mają tak dużo włosów na głowie i pyszczku jak alpaki.
- Usposobienie: alpaki są zwierzętami stadnymi, podczas gdy lamy są bardziej niezależne. Alpaki mają również tendencję do bycia nieco bardziej płochliwymi niż lamy, które są często wykorzystywane jako zwierzęta strzegące alpak, owiec i innych małych zwierząt gospodarskich. Dodatkowo lamy są agresywne i uparte.
Masz dodatkowe informacje odnośnie wełny z alpaki. Podziel się nimi z nami!
